Астанада қауіпсіздік шаралары күшейтілген жағдайда Азиядағы өзара іс-қимыл және сенім шаралары жөніндегі кеңестің VI саммиті өтуде. Бұл халықаралық форумға АӨСШК елдерінің мемлекет және үкімет басшылары қатысуда.
Саммит шеңберінде ынтымақтастықтың өзекті мәселелері және ұйым қызметінің негізгі басымдықтары талқыланды.
Қ. Тоқаев өзінің әсерлі сөз сөйлеуімен Азиядағы өзара іс-қимыл және сенім шаралары жөніндегі кеңестің VI саммитін ашты.
Әр жолы АӨСШК бақылаушылары мен серіктестерінің саны артып келеді.
Қазіргі кездесуде де ерекшелік болған жоқ. Күн тәртібінің бірі Кувейтке АӨСШК-ге мүше мемлекет мәртебесін беру болды.
Өз кезегінде Түрікменстан АӨСШК шеңберінде бақылаушы ел болуға ниет білдірді.
Қасым-Жомарт Тоқаев бүгін АӨСШК қоры құрылатынын да тілге тиек етті. Оның мақсаты — АӨСШК жобаларын іріктеу және оларды іске асыруға ерікті қаражат жинау үшін арнайы тетік құру.
«ХХІ ғасыр Азияның ғасыры болады деген болжам бүгінде шындыққа айналды. Азия номиналды ЖІӨ және сатып алу қабілетінің паритеті бойынша танылған әлемдік экономикалық көшбасшыға айналды»,- деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
Президент өңірдің адами және табиғи ресурстарға ие екендігін атап өтті – әлемдегі ең ірі 30 қаланың 21-і Азияда орналасқан.
Тоқаев Азия экономикаларына табиғи апаттардан болатын залал туралы да айтты.
«Климаттың өзгеруі табиғи апаттарға әкеліп соқтырады, олар барған сайын болжанбайтын және апатты бола бастады. 2021 жылы Азияда 57 миллион адам зардап шекті. 2050 жылға қарай мұндай табиғи апаттардан Азия экономикаларына ықтимал залал жалпы ішкі өнімнің 26% құрауы мүмкін. Жақында Пәкістандағы ең күшті су тасқыны ауқымды гуманитарлық апатқа айналды. Осы қиын уақытта біз Пәкістан халқымен және Үкіметімен ынтымақтастығымызды тағы да растаймыз», — деді ҚР Президент.
Мемлекет басшысы Климаттық дағдарыс әскери қақтығыстарға әкелуі мүмкін екенін және қазірдің өзінде орасан зор және бақыланбайтын көші-қон ағындарының катализаторына айналғанын атап өтті. Экономиканы декарбонизациялау мәселесі Азия үшін өте өзекті болып табылады.
Сонымен қатар, ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев 2024 жылы Астанада Жастар кеңесінің қолдауымен АӨСШК елдерінің еріктілер қозғалысы көшбасшыларының слетін өткізуді ұсынды.
Сондай-ақ, Қасым-Жомарт Тоқаев АӨСШК-ге мүше елдер арасында «жасыл дәліздер» құруды ұсынды.
«АӨСШК кеңістігінде азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етудің нақты жұмыс істейтін тетігі қажет. Азия әлемдік ауыл шаруашылығы өнімдерінің үштен екісін өндіреді, бірақ осы салада осал болып қала береді», — деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы Антонио Гуттериш АӨСШК саммитіне қатысушыларға бейне үндеу жолдады.
БҰҰ Бас хатшысының пікірінше, соңғы 30 жылда АӨСШК Азия елдері арасындағы диалог үшін маңызды платформаға айналды.
«Біз барлығымыз бейбіт гүлденген Азиядан пайда көріп отырмыз, әріптестігіміз үшін, ортақ мақсаттарымызға — тұрақты дамуды ілгерілету, адам құқықтарын, бейбітшілік пен тұрақтылықты ілгерілету, көпжақты ынтымақтастықты нығайту үшін алғыс айтамын. Біздің заманымыздың сынақтарын бірге жеңіп, Азия мен бүкіл әлем үшін жақсы болашақты қамтамасыз етейік. Сізге сәттілік тілеймін», — деді БҰҰ Бас хатшысы.
АӨСШК VI саммиті кезінде мүше мемлекеттер бірқатар құжаттарды қабылдады. Маңыздыларының бірі АӨСШК трансформациясы туралы Астана мәлімдемесін қабылдау болды.
