«Күміс жас» жаңа жобасы қарттарға қаржы тапшылығы мәселесін шешуге көмектеседі. Бұл жоба 5 мыңға жуық егде жастағы адамдарды жұмысқа орналастыруға мүмкіндік береді. Жобаның ережелеріне сәйкес, егде жастағы қызметкерді өз ұжымына алатын жұмыс берушіге мемлекет оның жалақысының жартысына дейін өтейді. Шымкент — бағдарлама жұмыс істей бастаған алғашқы өңірлердің бірі.
Шымкент қаласының тұрғыны Бибісара Әуесбаева биыл 56 жасқа толды. Әйел ауруханада Санитарлық қызметкер болып жұмыс істеді, бірақ одан жас, белсенді қызметкерге орын босатуды сұрады. Осылайша ол жұмыссыз қалды.
«Менің жасымда жұмыс табу өте қиын. Мен қазір 56 жастамын. Мен әртүрлі ұйымдарға бардым, бірақ жұмыс таппадым. Сондықтан жұмыспен қамту орталығына келіп, көмектесуге уәде бердік», — дейді Бибісара Әуесбаева.
Елде көптеген ұқсас әңгімелер бар. Нәтижесінде мыңдаған жас жұмыссыздар бейресми еңбек биржасы сияқты құбылысты тудырады. Оларды кез-келген үлкен қалада кездестіруге болады. Мысалы, Шымкенттегі стихиялық жұмыспен қамту орталығы. Сонымен қатар, бос жұмыс орындарын іздеуде негізінен өте жас мамандар бар, бірақ 45 жастан асқан адамдар да бар. Жұмыс берушілер екеуін де құлықсыз қабылдайды, дейді адамдар. Сондықтан олар үшін жұмыс табу оңай шаруа емес.
«Биылғы жылы жұмыс өте нашар, дағдарыс. Біз осында тұрмыз, ал ешкім ештеңе ұсынбайды»,-дейді 58 жастағы Бекарыс Сүлейменов.
Зейнеткерлік жасқа дейінгі қазақстандықтар үшін Еңбек министрлігінде «күміс жас»арнайы жобасы әзірленді. Биылғы жылы ол бес мың адамның тағдырын өзгертеді деп жоспарлануда. Бүкіл ел бойынша көптеген адамдар жұмысқа орналасады. Айта кетейік, 2023 жылдан бастап жоба 50 жастан асқан адамдарға таратылады деп жоспарлануда.
Әйелдердің зейнеткерлік жасын төмендетуді жақтайтын белсенділермен кездесу барысында бұл туралы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің басшысы Тамара Дүйсенова айтты.
Жобаға қатысуға келетін болсақ, мысалы, 50 жастан асқан әйелдер инновациялардың арқасында жеке көмекшілер, жас мамандарға тәлімгерлер, әлеуметтік қызметкерлер немесе Әлеуметтік жұмыс жөніндегі кеңесшілер ретінде жұмысқа орналаса алады.
Тамара Дүйсенова енді 2023 жылдан бастап жобаға қатысу кезеңі еңбек өтіліне есептелетінін айтты.
«30 ең төменгі есептік көрсеткіш мөлшеріндегі төлем сомасы (бұл 2023 жылы 100 мың теңгені құрайды) зейнетақыны есептеу кезінде табыс ретінде қаралатын болады. Зейнеткерлікке шыққан кезде жобаға қатысушы қазіргідей 20 мың теңге емес,жобаға қатысу өтіліне байланысты 70 мың теңгеге дейін алатын болады», — деп түсіндірді министр.
1998 жылға дейін ресми тіркелген еңбек өтілі жоқ және зейнетақы төлемдерін тек жинақтаушы зейнетақы жүйесінен алатындар жұмыс берушілердің қосымша жарналары есебінен төленетін жаңа, шартты-жинақтаушы зейнетақы алады.
Естеріңізге сала кетейік, Қазақстан Президенті ел халқына Жолдауында 2028 жылға дейін 61 жас деңгейінде қалатын әйелдер үшін зейнеткерлік жасты арттыруды тоқтата тұруды тапсырған болатын. Алдағы үш жылда 2 млн-нан астам қазақстандықтың зейнетақысы орта есеппен 27% — ға ұлғаюы тиіс.
