Үкіметте Қазақстан Республикасының 2023-2027 жылдарға арналған көші-қон саясаты Тұжырымдамасының жобасы мақұлданды. Осы тақырып бойынша Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлері Тамара Дүйсенова баяндама жасады.
“Ашық Қазақстан 500+” көші-қон саясатының тұжырымдамасы Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша әзірленді және экономикалық реформалар жөніндегі жоғары кеңесте мақұлданды.
Бағыттардың бірі – этникалық көші-қонды реттеу.
“Осы мақсатта этникалық қазақтарға, басқа елдердің азаматтарына, жоғары деңгейдегі кәсіпқойларға немесе өз елдерінде табысты бизнес-кейстерді іске асырған және оларды Қазақстанда масштабтауға ниет білдірген “Ата жолы” картасын (американдық Жасыл картаға ұқсас) енгізу ұсынылады. Олардың тарихи отанын дамытуға қосқан үлесін жыл сайынғы “Парыз” байқауы аясында Президенттік сыйлықпен атап өтуді ұсынамыз, – деп атап өтті Т. Дүйсенова
Айта кетейік, Шымкент Алматымен қатар көшіп келушілер арасында танымал. Өткен жылдың үш тоқсанында үшінші мегаполиске 634 адам келді. Аймақтар бойынша бұл өте үлкен көрсеткіш.
Келуші қандастардың көші-қонын реттеу тетіктерін жетілдірудің тағы бір бағыты.
“Қандастарды қоныстандыру саясатын елдің демографиялық және экономикалық үрдістерін ескере отырып, оларды құжаттарды қабылдаудың бастапқы кезеңінде қоныстандыру өңірлеріне қоныстандыруды қосымша ынталандыра отырып түбегейлі реформалау ұсынылады”, – деп атап өтті ол.
Босқындардың сұрақтары да назардан тыс қалмады.
“Бұл біздің министрліктің қарамағына берілген жаңа бағыт. Ведомство уәкілетті мемлекеттік органдармен бірлесіп БҰҰ стандарттарымен ұлттық заңнама нормаларын имплементациялау жөнінде ұсыныстар дайындайтын болады”, – деді Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі.
Министрдің бақылауында және Қазақстан азаматтары болып табылатын еңбек мигранттарының кетуі.
“Бұл жаһандық тренд, біз оны шектей алмаймыз және шектемеуіміз керек. Біздің міндетіміз-олардың құқықтарын қорғауды қамтамасыз ету. Ол үшін қазақстандықтардың ең көп саны жұмыс істейтін елдерде қазақстандық еңбек мигранттарының құқықтарына кепілдік беретін мемлекетаралық келісімдер пакетін қабылдауды ұсынамыз”, — деп атап өтті Т.Дүйсенова.
Еліміздің еңбек тапшылығы бар өңірлеріне ішкі ұтқырлықты ынталандыру да басым орын алады.
Негізгі шарт-жұмыс орындарының болуы және тұрғын үймен қамтамасыз ету мүмкіндігі. Оны сақтау үшін жұмыс бір мезгілде бірнеше бағыт бойынша жүргізілетін болады:
жергілікті жерлерде жұмыс берушілердің жұмыс орындарын құруы;
елдің басқа бөліктерінде іске асырылған табысты жобаларды, сондай-ақ Жамбыл облысының Ауыл шаруашылығы кооперациясының тәжірибесін солтүстік өңірлерге трансферттеу және масштабтау;
гранттар беру, кейіннен жұмысқа орналасуға жәрдемдесе отырып, қоныс аударушылар мен қандастарды оқытуды ұйымдастыру;
тұрғын үй құнының 50% мөлшерінде шығындарды өтеуге құқық беретін экономикалық ұтқырлық сертификаттарын беру (жұмыс беруші растаған жұмыс орны болған жағдайда).
Сонымен қатар, көші-қон ағындарының қозғалысын есепке алу мақсатында көшіп-қонушылардың қозғалысын есепке алудың бірыңғай ақпараттық жүйесін құру ұсынылады. Бұл мүмкіндік береді:
азаматтарға мемлекеттік қызметтерді алуды жеңілдету, уақытты үнемдеу және мемлекеттік органдармен аз байланыста болу.
мемлекет болу мақсаттары мен болу мерзімдері бойынша бірыңғай есепке алуды жүргізеді, мигранттар туралы деректерге біркелкі қол жеткізе алады, көші-қон заңнамасын бұзу фактілерін тиімді анықтайды.
Ұсынылған шаралар көші-қон саясатын тиімді “қайта жүктеуге” және геосаяси жағдайдың өзгеруінен барынша пайда алуға мүмкіндік береді.
