Шымкентте аяқ киім мен кілемдерден бастап жазу қағаздары мен керамикаға дейінгі тауарлардың барлық түрлері өндіріледі. Таңбалау бәсекелестік үшін тең жағдай жасайды, келіседі кәсіпкерлер.
ҚР Премьер-Министрінің орынбасары – сауда және интеграция министрі Серік Жұманғариннің төрағалығымен өткен жұмыс кездесуінде тауарларды таңбалаудың пилоттық жобаларын енгізу процесінде туындайтын негізгі нәтижелер мен қиындықтар талқыланды.
Бизнес-қоғамдастықтан “Атамекен” ҰКП, аяқ киімнің бөлшек және көтерме саудасын импорттаушылар қауымдастығының, алкогольсіз сусындар мен шырындар өндірушілерінің, “Қазақстанның ФармМедИндустриясы” фармацевтикалық және медициналық өнімдерінің, сондай-ақ жеңіл өнеркәсіптің өкілдері сөз сөйледі. Кездесуге сондай-ақ мүдделі мемлекеттік органдардың, “Қазақтелеком”АҚ Тауарларды таңбалау мен қадағалаудың бірыңғай операторының басшылары қатысты.
Бірыңғай оператордың мәліметінше, Қазақстанда міндетті таңбалау енгізілген сәттен бастап бүгінгі күнге дейін 69,1 мың табиғи жүннен жасалған бұйымдар, 3,3 млрд Темекі бұйымдары, 102,4 млн аяқ киім тауарлары таңбаланған.
Сонымен қатар, жобаны іске асыру процесін тежейтін бірқатар маңызды сәттер бар. Мәселен, бизнесмендердің айтуынша, бұл ең алдымен техникалық проблемалар және таңбалаудың ақпараттық жүйесінің кемшіліктері. Алайда, сонымен бірге, отандық аяқ киім өндірушілерінің өкілдері тауарларды міндетті түрде таңбалауды енгізу бизнес мүдделеріне сәйкес келеді деп санайды.
“Отандық бизнестің өкілдері ретінде біз тауарларды міндетті түрде таңбалауды қолдаймыз, өйткені ол отандық өндірушінің мүдделерін қолдайды, бәсекелестік үшін тең жағдай жасайды. Егер техникалық проблемалар болса, оларды шешу керек, ал біз таңбалау жүйесін енгізу процесіне одан әрі қатысуға дайынбыз, — деп атап өтті “Qaz Textile Industry” Жеңіл өнеркәсіп кәсіпорындарының Ұлттық бірлестігінің өкілі Анара Қайыржанова.
Тауарларды көтерме және бөлшек импорттаушылар тарапынан проблемалық мәселелер көбірек айтылды. Inditex компаниялар тобының өкілі Антон Сердаридидің айтуынша, бүгінде тауарлардың ұлттық каталогы мен GS1-Kazakhstan жүйесі арасында интеграция жоқ, кедендік қоймаларда, электрондық коммерцияда таңбаланған тауармен сауда жасау кезінде таңбалау кодтарын енгізу бойынша проблемалар бар. Аяқ киімнің бөлшек және көтерме саудасын импорттаушылар қауымдастығының өкілі Айнұр Қайдарованың айтуынша, таңбалау процесін енгізу тауардың қымбаттауына, соның салдарынан аяқ киімді бөлшек саудада сатушылар санының азаюына әкеп соғады.
Алкогольсіз сусындар мен шырындар өндірушілерінің мүдделерін білдіретін Әлия Мамытбаева алкогольсіз сусындар-бұл сатылым көлемінен пайда алатын төмен баға нарығы екенін айтты. Контрафактілік өнімдерді жасау жай ғана тиімсіз. Өнімнің өзіндік құны төмен екенін ескере отырып, оны таңбалау құны тым жоғары.
“Қазақстанның ФармМедИндустриясы” фармацевтикалық және медициналық өнімдерді өндірушілер қауымдастығы басқалардың қатарында шетелдік өндірушілерді тауарларды таңбалау және қадағалау жүйесінде тіркеумен, таңбаланған дәрілік заттарды таратумен байланысты проблемалар туралы мәлімдеді.
“Тауарларды таңбалау жобасын енгізудің негізгі міндеті-тауарлардың еркін және заңды айналымын, ашықтығын қамтамасыз ету. Біз мүдделі қатысушылармен әрбір тауар тобы бойынша барлық мәселелерді қарастыруымыз керек”, – деп түйіндеді кеңес қорытындысын Серік Жұманғарин.
Анықтама: Қазақстанда көлеңкелі нарыққа қарсы күрес құралы ретінде тауарларды цифрлық таңбалау және қадағалау 2018 жылы басталды. 2022 жылғы 4 қазандағы жағдай бойынша 4 тауар тобы бойынша міндетті таңбалау енгізілді: Үлбір және темекі бұйымдары, аяқ киім, дәрілік заттар. Оралған суды, құрамында қант бар сусындар мен зергерлік бұйымдарды таңбалау бойынша пилоттық жобаларды іске асыру жүргізілуде.
